8 godzin temu
Wielka Brytania już to zrobiła, Unia Europejska wprowadza od lipca, a Polska przygotowuje własne przepisy. Weryfikacja wieku w internecie przestaje być odległą wizją, a staje się rzeczywistością. Właściciele serwisów z nieodpowiednimi treściami będą musieli sprawdzać, czy ich użytkownicy mają ukończone 18 lat. Kto się nie dostosuje – zostanie zablokowany. Nie chodzi tu tylko o treści dla dorosłych, ale także takie, gdzie nieodpowiednie treści mogą się znajdować, czyli np. o social media.
Fot. Pixabay / Warszawa w Pigułce
Brytyjczycy pierwsi postawili barierę
Wielka Brytania to pionier w skutecznym egzekwowaniu weryfikacji wieku online. Portal Rp.pl przypomina, iż brytyjski Online Safety Act został przyjęty w październiku 2023 roku i nakłada na serwisy internetowe z treściami dla dorosłych obowiązek wdrożenia skutecznych narzędzi do potwierdzania pełnoletności użytkowników.
Za przestrzeganie przepisów odpowiada Ofcom – urząd regulacyjny rynku mediów i internetu. Platformy, które nie spełnią wymagań, mogą zostać zablokowane w Wielkiej Brytanii lub ukarane grzywnami sięgającymi 10% globalnych przychodów. To nie są puste groźby – pierwsze blokady już następują.
Metody weryfikacji mogą obejmować sprawdzenie dokumentu tożsamości, integrację z zaufanymi aplikacjami czy anonimowe usługi weryfikacyjne, które potwierdzają jedynie wiek, nie ujawniając danych osobowych konkretnym serwisom.
Unia Europejska przygotowuje opcjonalne narzędzie
Wbrew niektórym doniesieniom medialnym, Unia Europejska nie wprowadza obowiązkowej aplikacji weryfikacyjnej dla wszystkich użytkowników. Portal Panoptykon.org wyraźnie dementuje te informacje, wyjaśniając, iż od 1 lipca 2025 roku nie trzeba będzie używać żadnej aplikacji do weryfikacji wieku na popularnych serwisach.
Komisja Europejska rzeczywiście przygotowuje opcjonalne narzędzie weryfikacyjne – EU Digital Identity Wallet – które może być wykorzystywane przez platformy do sprawdzania wieku użytkowników. Portal Panoptykon.org podkreśla, iż dotyczy to przede wszystkim platform oferujących treści dla dorosłych, usługi hazardowe i sprzedaż alkoholu.
Weryfikacja może okazać się niezbędna jedynie wtedy, gdy platforma nie zdoła wprowadzić innych „odpowiednich, proporcjonalnych środków” zapewniających wysoki poziom ochrony małoletnich. W praktyce oznacza to, iż większość serwisów społecznościowych prawdopodobnie znajdzie inne sposoby na spełnienie wymagań bezpieczeństwa.
Polska szykuje własny system blokad
W Polsce Ministerstwo Cyfryzacji intensywnie pracuje nad ustawą o ochronie małoletnich przed dostępem do szkodliwych treści w internecie. Portal Gov.pl informuje, iż projekt został opublikowany 24 lutego 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji, a konsultacje publiczne trwały do 26 marca 2025 roku.
Wiceminister cyfryzacji Michał Gramatyka podczas prezentacji założeń podkreślił: „Ochrona małoletnich w sieci to nie tylko obowiązek, ale i moralny imperatyw. Nasza przyszła ustawa ma stworzyć skuteczne mechanizmy, które ograniczą dostęp do szkodliwych treści i zapewnią dzieciom bezpieczniejsze korzystanie z internetu”.
Portal Infor.pl wyjaśnia polskie rozwiązanie: każda platforma internetowa będzie musiała dokonać analizy ryzyka pod kątem treści nieodpowiednich dla dzieci. jeżeli ryzyko jest znaczące, trzeba będzie wprowadzić skuteczny system weryfikacji wieku. Strony, które tego nie zrobią, będą blokowane przez dostawców internetu.
Alarmujące statystyki zmuszają do działania
Dlaczego rządy tak pilnie wprowadzają te przepisy? Portal Infor.pl przytacza dramatyczne dane z badań NASK: w Polsce z treści dla dorosłych korzysta jedna trzecia małoletnich, a najpopularniejszy serwis tego typu znalazł się na siódmym miejscu w rankingu najpopularniejszych stron wśród młodzieży.
Portal Spidersweb.pl podaje jeszcze bardziej niepokojące statystyki: 69% dzieci i młodzieży w Polsce doświadczyło jakiejś formy krzywdzenia w internecie. Liczba drastycznych materiałów wzrosła od 2019 roku o 87%, a w grupie 7-10 lat aż o 360%.
Polski system: blokada zamiast grzywny
Portal Gov.pl szczegółowo opisuje polski mechanizm egzekwowania przepisów. Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK-PIB) będzie prowadzić rejestr domen umożliwiających dostęp do treści dla dorosłych bez uprzedniej weryfikacji wieku. Dostęp do domeny wpisanej do rejestru będzie blokowany przez dostawców usługi dostępu do internetu.
Po wpisaniu adresu zablokowanej strony użytkownik zostanie przekierowany na stronę UKE z komunikatem informującym o powodach blokady. To rozwiązanie różni się od brytyjskiego, gdzie stawka na wysokie grzywny finansowe.
Portal Rp.pl podkreśla, iż ustawa nie będzie szczegółowo określać mechanizmów weryfikacji wieku. Minister Cyfryzacji ma wydać wytyczne w porozumieniu z Prezesem UKE, uwzględniając skuteczność weryfikacji, ochronę danych osobowych oraz możliwości techniczne usługodawców.
Co to oznacza dla ciebie?
Twoja sytuacja będzie zależeć od kraju, w którym mieszkasz, i rodzaju serwisów, z których korzystasz. W Polsce, jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, może dojść do blokowania dostępu do niektórych serwisów z treściami dla dorosłych, które nie wprowadzą weryfikacji wieku.
W Unii Europejskiej zmiany będą mniej odczuwalne dla przeciętnego użytkownika. Portal Panoptykon.org wyjaśnia, iż głównie platformy z treściami dla dorosłych, hazardem i sprzedażą alkoholu będą musiały wprowadzić dodatkowe zabezpieczenia. Większość popularnych serwisów społecznościowych prawdopodobnie znajdzie inne sposoby na spełnienie wymagań ochrony małoletnich.
Dla rodziców wszystkie te zmiany mogą oznaczać większe bezpieczeństwo dzieci online, ale też nowe wyzwania związane z edukowaniem potomstwa o odpowiedzialnym korzystaniu z internetu.
Dla właścicieli stron internetowych z treściami dla dorosłych nadchodzą kosztowne i czasochłonne procedury wdrażania systemów weryfikacji wieku. Portal Rynekzdrowia.pl informuje, iż dostawcy będą zobowiązani do przeprowadzenia analizy ryzyka i odpowiedniej dokumentacji.
Praktyczny efekt? W Polsce może dojść do blokowania niektórych serwisów, w Wielkiej Brytanii już następują pierwsze ograniczenia, a w reszcie państw UE zmiany będą bardziej subtelne i dotkną głównie konkretne kategorie platform.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Portal Gov.pl informowała, iż polska ustawa miała zostać przyjęta przez Radę Ministrów w II kwartale 2025 roku. To oznacza, iż prace się opóźniły, a polscy internauci mogą spodziewać się pierwszych blokad jeszcze w tym roku.
W Unii Europejskiej platformy już teraz muszą spełniać wymogi Digital Services Act dotyczące ochrony małoletnich. Portal Panoptykon.org wyjaśnia, iż opcjonalne narzędzie weryfikacyjne EU Digital Identity Wallet będzie dostępne dla platform, które zdecydują się z niego skorzystać, ale nie będzie to obowiązkowe dla użytkowników.
Wielka Brytania już egzekwuje swoje przepisy, a Francja również wprowadza podobne regulacje – niektóre serwisy już ograniczają dostęp z francuskich adresów IP w odpowiedzi na nowe wymogi.
Czy VPN-y staną się popularne?
Portal Spidersweb.pl zwraca uwagę na potencjalny efekt uboczny nowych regulacji w krajach wprowadzających blokady: wzrost popularności VPN-ów. Świadomość tego typu usług w Polsce wynosi już 69,2%, ale faktycznie korzysta z nich tylko 28% internautów.
W krajach takich jak Polska czy Wielka Brytania, gdzie planowane są lub już działają blokady konkretnych serwisów, VPN-y mogą rzeczywiście zyskać na popularności. Pozwalają one ominąć geograficzne ograniczenia, ale jednocześnie mogą narażać użytkowników na inne niebezpieczeństwa cyfrowe.
Portal Panoptykon.org podkreśla jednak, iż w Unii Europejskiej sytuacja będzie inna – tam nie przewiduje się masowych blokad, więc i zapotrzebowanie na VPN-y może nie wzrosnąć tak dramatycznie.
Bezpieczeństwo czy prywatność?
Portal Panoptykon.org zwraca uwagę na fundamentalny dylemat: jak pogodzić ochronę dzieci z prawem dorosłych do prywatności? W krajach wprowadzających obowiązkową weryfikację wieku lub blokady serwisów, pojawiają się obawy o centralizację danych i potencjalne wycieki informacji.
Unijna opcjonalna aplikacja EU Digital Identity Wallet ma być zaprojektowana z myślą o prywatności – zapewniać ma podwójną anonimowość, gdzie ani dostawca weryfikacji, ani strona internetowa nie będą mogły zidentyfikować użytkownika. To jednak rozwiązanie dobrowolne, nie wymuszane na wszystkich.
Różne kraje wybierają różne podejścia: Wielka Brytania stawia na wysokie kary dla platform, Polska planuje system blokad, a UE preferuje elastyczne rozwiązania z naciskiem na dobrowolność i ochronę prywatności.
Nowe regulacje stanowią przełomowy moment w podejściu do ochrony dzieci w internecie. Różne kraje wybierają różne strategie: od brytyjskich kar finansowych, przez polskie blokady, po unijne elastyczne rozwiązania oparte na dobrowolności. Czy te zróżnicowane podejścia rzeczywiście poprawią bezpieczeństwo dzieci? Najbliższe miesiące pokażą, które z tych strategii okażą się najskuteczniejsze w praktyce.
