Podpisanie memorandum odbyło się w poniedziałek w Luksemburgu podczas spotkania ministrów ds. energii państw Unii Europejskiej. Polskę reprezentowała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Z inicjatywą dokumentu wyszła Estonia, a jego treść zaakceptowały wszystkie cztery kraje.
Zacieśnienie współpracy i wspólne działania
Celem memorandum jest rozwijanie współpracy na rzecz skuteczniejszej ochrony infrastruktury krytycznej, zwłaszcza w sektorze energetycznym. Zakłada ono utworzenie specjalnej grupy roboczej, której zadaniem będzie koordynacja inicjatyw, wymiana informacji i wspólne wdrażanie środków bezpieczeństwa. Grupa ma koncentrować się zarówno na infrastrukturze lądowej, jak i morskiej – z uwzględnieniem zagrożeń fizycznych, cybernetycznych i hybrydowych.
Reakcja na incydenty na Morzu Bałtyckim
Współpraca państw regionu w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej zyskała nowy wymiar po serii incydentów na Morzu Bałtyckim, wymierzonych w znajdujące się na jego dnie kable energetyczne i komunikacyjne. Nowe zagrożenia pokazały, jak ważna jest koordynacja działań i wspólne przygotowania do przeciwdziałania ewentualnym atakom.
Podpisanie dokumentu jest również konsekwencją synchronizacji systemów elektroenergetycznych Litwy, Łotwy i Estonii z siecią Europy kontynentalnej. Do tej pory kraje bałtyckie były przyłączone do systemu zarządzanego przez Rosję. Proces synchronizacji, zakończony w lutym tego roku, pozwolił na ujednolicenie częstotliwości napięcia w tych państwach z systemem unijnym i zwiększył ich niezależność energetyczną. Polska odegrała w tym procesie istotną rolę, pełniąc funkcję pośrednika technicznego i politycznego.
Czym jest infrastruktura krytyczna?
Infrastruktura krytyczna to obiekty, systemy i instalacje najważniejsze dla funkcjonowania państwa i bezpieczeństwa obywateli – takie jak sieci elektroenergetyczne, wodociągi, systemy łączności, transportu, zaopatrzenia w żywność czy ochrony zdrowia. Ich uszkodzenie lub zakłócenie działania może prowadzić do poważnych skutków społecznych, gospodarczych i politycznych.