Kończy się pierwszy tydzień lipca 2025, trwającej już 4 rok nieszczęsnej wojny o Ukrainę. W ramach wiosenno-letniej kampanii strona rosyjska prowadzi szereg operacji zaczepnych.
Dowodzący siłami rosyjskimi gen. Walery Gierasimow, postępuje podręcznikowo i zgodnie z zasadami sztuki wojennej, obserwujemy stałe potęgowanie zaangażowanych w działania ofensywne sił i środków oraz rozszerzanie aktywnych odcinków frontu.
W części I analizy nakreśliłem sytuację ogólnie, oraz nakreśliłem prawdopodobny zamysł strategiczny strony rosyjskiej oraz opisałem sytuację na południowo donieckiem kierunku operacyjnym. W części II opisałem działania Zgrupowania „Dniepr” na Zaporożu. W części III skupię się na jednym z dwóch głównych i zasadniczo powiązanych kierunków rosyjskiej ofensywy, czyli bitwie o Pokrowsk.
Siłami obrońców dowodzi bezspornie najbardziej utalentowany ukraiński generał młodego pokolenia gen. Michajło Drapaty, dowódca Zgrupowania Operacyjno Strategicznego „Hortyca”, któremu podlegają cztery dowództwa operacyjno-taktyczne. Na osi rosyjskiego natarcia wokół Pokrowska znajdują się jednostki Dowództwa Operacyjno Taktycznego „Donieck” dowodzone od czerwca 2025 przez generała Wiktora Nikluka.
Strona rosyjska wydzieliła do operacji zdobycia Pokrowska Zgrupowanie „Centrum” dowodzone przez generała Walerego Sołodczuka, który wyzwolił zajęte w sierpniu 2024 obszary obwodu kurskiego i zajął miejsce awansowanego generała Andrieja Mordwiczewa.
Rosyjskie Zgrupowanie „Centrum” naciera na Pokrowsk trzema armiami ogólnowojskowymi. Na lewej flance, mającej na celu obejście miasta od zachodu, naciera 41 Gwardyjska Armia Ogólnowojskowa im. Czerwonego Sztandaru, z Syberii. Garnizony jednostek owej armii to Nowosybirk, Ałtajski Kraj, obwód swierdłowski, tiumenski, Republika Tuwa.
Centralnie miasto blokuje 2 Gwardyjska Armia Ogólnowojskowa, dyslokacja (Samara), dowodzona przez generała Ramila Ibatulina.
Na prawej flance z zadaniem obejścia miasta od wschodu atakuje 51 Gwardyjska Armia Ogólnowojskowa, sformowana w oparciu o dawną armię Donieckiej Republiki Ludowej, przeformowanej przed wojną w 1 Doniecki Korpus Armijny.
Siły 41 Gwardyjskiej Armii Ogólnowojskowej (41 GAO) jeszcze latem 2024 podeszły pod Pokrowsk, jednak zostały tam najpierw przez Ukraińców zatrzymane, a potem zimą, serią udanych ukraińskich kontrataków, zaplanowanych przez generała Drapatego, z kilku pozycji odrzucone. Utworzony przez Ukraińców „Wał dronów”, w tym działaniami elitarnej formacji ukraińskich droniarzy „Ptaki Madziara”, sparaliżował rosyjską logistykę i na długie miesiące, bo do późnej wiosny, zastopował Rosjan pod Pokrowskiem.
W celu stworzenia korzystniejszych warunków do prowadzenia dalszego natarcia na miasto, rosyjskie dowództwo, po dokonaniu uzupełnień jednostek w/w grupy armii, po przegrupowaniu, w powiązaniu z brygadami Zgrupowania „Wschód”, od maja 2025 prowadzi operację zaczepną w ogólnym kierunku na zachód. Pozwoliło to Rosjanom, na poszerzenie podstaw natarcia na północ, w celu obejścia Pokrowska od zachodu. Co istotne, odblokowało armijne linie komunikacyjne poprzez zdobycie nowych szos i węzłów drogowych, znacząco usprawniono tym samym logistykę zgrupowania.
Aktualnie 41 GAO kontynuuje realizację w/w zadania, nacierając w tzw. „międzyrzeczu” rzek Wowcza i Solona, w ogólnym kierunku na zachód na miejscowość Nowomikołajivka.
„Pięść uderzeniową” stanowi tu jednostka ogólnego podporządkowania z Centralnego Okręgu Wojskowego, czteropułkowa 90 Gwardyjska Witebsko-Nowgorodska Dywizja Pancerna. Jej półki wsparły brygady 41 GAO tj. 35 Samodzielna Gwardyjska Brygada Strzelców Zmechanizowanych, 74 Samodzielna Gwardyjska Brygada Strzelców Zmechanizowanych. W odwodzie, na odtworzeniu, znajduje się trzecia brygada armii, 55 Gwardyjska Górska Brygada Strzelców Zmechanizowanych.
Jednak w celu zrekompensowania, a choćby wzmocnienia nacierających na zachód sił 41 GAO, Stawka przydzieliła temu kierunkowi niemałe siły. Do walki weszły następujące jednostki: 114 Brygadę Strzelców Zmechanizowanych oraz 86,87, 88 Pułki Strzelców Zmechanizowanych, sformowane z poborowych w dawnej DRL i 428 Pułk Strzelców Zmechanizowanych. Dodatkowo walczy tu 1436 Rezerwowy Pułk Strzelców Zmechanizowanych oraz zbiorcza brygada strzelców wystawiona, przez 201 Bazę Wojskową wojsk rosyjskich w Tadżykistanie. Razem to ekwiwalent dwóch dywizji strzelców zmechanizowanych.
Trzeba też odnotować, działających tu rosyjskich komandosów z elitarnej 24 Gwardyjskiej Brygady Specnazu.
Po przeciwnej stronie, cofając się, bronią się ukraińskie bataliony z następujących brygad: 72 Brygada Zmechanizowana, 35 Brygada Piechoty Morskiej, 46 Brygada Aeromobilna i 24 Batalion Szturmowy „Aidar”. Wsparcie zapewnia ukraińska 55 Brygada Artylerii i 411 Pułk Bezzałogowych Statków Latających „Jastrzębie” i droniarze z Flying Skull Battalion.
W obliczu przewagi liczebnej wojsk rosyjskich, jednostki ukraińskie powoli, acz stale odchodzą na zachód, a co politycznie ważne, to jest już obwód dniepropietrowski. Na północ od sił 41 armii, do natarcia przystąpiły jednostki rosyjskiej 2 Gwardyjskiej Armii Ogólnowojskowej.
Na lewej flance forsując rzekę Solona, zdobywając wsie Nowomikołajivka i Nowosiergiejivka atakują pułki 27 Gwardyjskiej Dywizji Strzelców Zmechanizowanych. Dywizja ta odrzuciła broniące się ukraińskie 59 Brygadę Szturmową i 3 Brygadę Gwardii Narodowej „Spartan”. Front ustabilizowała czasowo, zaciekle kontratakująca ukraińska 23 Brygada Gwardii Narodowej, ze wsparciem batalionu dronów „Drapieżcy przestworzy”. Rosjanie jednak powoli, ale spychają Ukraińców z zajmowanych pozycji.
Miejscowości Udaczne zaciekle broni ukraińska 152 Brygada Zmechanizowana. Strategicznie ważna przemysłowa duża wieś, węzeł kolejowy i drogowy, od pół roku bez powodzenia szturmują Rosjanie. Aktualnie naciera tu 1437 Rezerwowy Pułk Strzelców Zmechanizowanych, 506 pułk strzelców zmechanizowanych i batalion rozpoznawczy z 27 Gwardyjskiej Dywizji Strzelców Zmechanizowanych.
Kotline, rejon szybów kopalnianych odbiła z rąk Ukraińców 15 Gwardyjska Aleksandryjska Brygada Strzelców Zmechanizowanych wypierając ukraińską 32 Brygadę Zmechanizowaną i stale kontratakujący 210 Pułk Szturmowy „Berlingo”.
Południowe rubieże Pokrowska bronią: „francuska” 155 Brygada Zmechanizowana, elitarna 25 Brygada Areomobilna, której jeden z batalionów będących na odtworzeniu przezbrojono w amerykańskie bojowe wozy piechoty M2 Bradley ODS i 153 Brygada Zmechanizowana.
Naprzeciw wiążą je walką rosyjskie: 1 Słowiańska Brygada (z 51 Gwardyjskiej Armii Ogólnowosjkowej), 1454 Rezerwowy Pułk Piechoty, 71 Pułk Specjalnego Przeznaczenia, 439 Pułk Strzelców Zmechanizowanych, 30 Samodzielna Gwardyjska Brygada Zmechanizowana, 137 Brygada Strzelców Zmechanizowanych oraz 1195 i 348 1441 i 1232 Rezerwowe Pułki Strzelców Zmechanizowanych. Jednostki rosyjskie wszędzie prowadzą działania aktywne, osiągając taktyczne sukcesy i wiążąc walką broniące się brygady ukraińskie.
Kluczowe wydarzenia dla losów bitwy o Pokrowsk rozgrywają się, póki co, na prawej, wschodniej flance, gdzie atakuje z impetem rosyjska 51 Gwardyjska Armia Ogólnowojskowa, którą generał Walery Sołodczuk dostał z rezerwy Stawki, a która weszła do walki w wyłom utworzony w wyniku udanego natarcia na wschód, 8 Gwardyjskiej Armii Ogólnowjskowej nacierającej w osi na strategicznie ważne miasto Konstantinivkę.
Na lewym skrzydle rosyjskiej 51 GAO naciera legendarny batalion szturmowy „Sparta”, po prawej mając za sąsiadów 5 Brygadę Strzelców Zmechanizowanych, dalej na północ naciera 110 Brygada Strzelców Zmechanizowanych i 9 Brygada Strzelców Zmechanizowanych wraz 93 Pułkiem Strzelców. Rosjanie sforsowali rzekę Kazjonyj Torec i walczą na rubieży wsi Mirolubivka, Myrne, Razine.
Ukraińskie brygady wycofały się za rzekę, a są to 2 Brygada Gwardii Narodowej Hałyczyna, 38 Brygada Piechoty morskiej, 142 Brygada Zmechanizowana i 14 Brygada Gwardii Narodowej „Czerwona Hałyna”. W odwodzie znajduje się tu, w celu wykonywania kontrataków dawna pancerna, dziś tzw. „cieżka” 17 Brygada Zmechanizowana.
Dalej, wdzierając się w ukraińskie pozycje jeszcze bardziej na północ, oskrzydlając Pokrowsk od wschodu, w osi na wsie Nowotoreckie i Bajkowę, naciera rosyjska 39 Brygada Strzelców Zmechanizowanych i 57 Pułk Strzelców Zmechanizowanych z 68 Korpusu Armijnego.
Generał Michajło Drapaty, dowodzący stroną ukraińską, w celu wyhamowania postępów Rosjan skierował w celu zatrzymania 68 Korpusu doborowe jednostki. Zlokalizowano tam 82 Brygadę Desantowo-Szturmową oraz 425 Pułk Szturmowy „Skała” . Podchodzi tu także 117 Ciężka Brygada Zmechanizowana (wyposażona w polskie czołgi PT-91 Twardy).
Atakujących Rosjan wspiera ogniem 120 Brygada Artylerii i 400 Pułk Artylerii. Ukraińscy obrońcy miasta mają do dyspozycji dywizjony artylerii z 43 i 47 Brygad Artylerii oraz tysiące dronów z 414 Brygady bezzałogowych statków latających „Ptaki Madziara”,
W rejon Popow Jaru podchodzi także ukraińska 157 Brygada Zmechanizowana, to jednak część sił starających się zatrzymać atakujące na wschód pułki rosyjskiej 20 Dywizji Strzelców Zmechanizowanych z 8 Gwardyjskiej Armii Ogólnowojskowej nacierającej na Konstantinivkę, ale to już drodzy Państwo zupełnie inna opowieść. O bitwie o Konstantinivke, napiszę w części IV niniejszej analizy.
Krzysztof Podgórski
