Park Doliny Dolnej Odry ma zostać utworzony 1 stycznia 2026 r., a limit wydatków budżetu państwa w pierwszym roku jego działalności ma wynieść ponad 19 mln zł – wynika z projektu ustawy. Na wyznaczonych obszarach parku ma być dozwolone wędkarstwo oraz rybactwo i rybołówstwo kulturowe.
Bielik (Haliaeetus albicilla) na tle gęsi tundrowych (Anser serrirostris) w Starzawie, 26.02.2025. Fot. PAP/Darek DelmanowiczW piątek na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano przygotowane przez resort klimatu projekt ustawy o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry oraz projekt rozporządzenia, które ma określić granice i otuliny nowego parku. Obecne przepisy dot. tworzenia nowych parków narodowych wymagają odrębnej ustawy, a określenie granic i otulin – rozporządzenia.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy, siedziba nowego parku ma być w Gryfinie. Tworzy się go w celu m.in. zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych oraz przywrócenia adekwatnego stanu zasobów i składników przyrody.
Projektowany Park Narodowy Doliny Dolnej Odry ma objąć obszar o powierzchni 3 tys. 856,30 ha w województwie zachodniopomorskim. w tym miejscu ma być możliwe prowadzenie wędkarstwa, tj. amatorskiego połowu ryb oraz rybactwa i rybołówstwa kulturowego rozumianego jako połów np. ryb sposobem tradycyjnym dla danego regionu. Wędkarstwo ma być możliwe na zasadach określonych w planie ochrony, zadaniach ochronnych lub w zarządzeniu dyrektora parku narodowego.
Do rybactwa i rybołówstwa kulturowego będzie miał zastosowanie przepis przewidujący, iż w planie ochrony parku narodowego, a do czasu jego sporządzenia – w zadaniach ochronnych ustala się miejsca, które mogą być udostępniane, oraz maksymalną liczbę osób mogących przebywać jednocześnie w tych miejscach. Katalog elementów planu ochrony parku ma zostać uzupełniony o wskazanie obszarów i miejsc udostępnianych dla celów rybactwa i rybołówstwa kulturowego.
Do nowego parku będą miały zastosowanie wszystkie przepisy ustawy o ochronie przyrody dotyczące parków narodowych wyznaczające ich zadania, w tym prowadzenie działań ochronnych, udostępnianie obszaru parku oraz prowadzenie edukacji przyrodniczej.
MKiŚ zakłada też, iż podział rezerwy budżetu państwa ma również objąć gminy, w granicach których tworzy się projektowany park, co wynika z faktu, iż przepis ten dotyczy parków narodowych rozszerzanych i tworzonych w 2025 r., a Park Narodowy Doliny Dolnej Odry zostanie utworzony z dniem 1 stycznia 2026 r. Limit wydatków budżetu państwa związany z projektowanym parkiem w latach 2026-2035 wynosi 167 mln zł, z czego w 2026 r. ma to być ponad 19 mln zł, a w 2027 r. – 16,6 mln zł.
Przekazano, iż granice parku zostały uzgodnione z radą miasta Szczecin, radą gminy Widuchowa, Kołbaskowo, radą powiatu Polickiego, Gryfińskiego oraz z sejmikiem województwa zachodniopomorskiego.
Granice nowego parku mają być wyznaczone tak, by zapewnić ochronę zasobów przyrodniczych, a jednocześnie umożliwić dotychczasowe użytkowanie obszaru. „Oba ramiona rzeki Odry: Odra Zachodnia i Odra Wschodnia nie zostaną włączone do Parku i jego otuliny. W obszar projektowanego Parku zostaną włączone trzy wyspy wychodzące poza główny teren Międzyodrza – wyspa Łęgi Kurowskie położona między Odrą Zachodnią a Kanałem Kurowskim, oraz kompleks dwóch wysp położonych między Odrą Wschodnią a Kanałem Kurowskim: Klucki Ostrów i Zaklucki Ostrówek. Wyspy Klucki Ostrów i Zaklucki Ostrówek należą administracyjnie do miasta Szczecin” – przekazano w ocenie skutków regulacji (OSR) projektowanego rozporządzenia.
Otulina – jak wyjaśniono – ma stanowić strefę ochronną graniczącą z projektowanym parkiem i być obszarem zabezpieczającym go przed „zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka”. „Otulina zostanie poprowadzona głównie działkami będącymi międzywałem – pasem terenu leżącym od granicy rzeki do podstawy wału przeciwpowodziowego, po zewnętrznej stronie Międzyodrza. jeżeli nie było wydzielenia takiej działki, tzn. wał razem z międzywałem stanowił jedną działkę, włącza się ją do projektowanego Parku. Otulina zatem nie stanowi spójnego i ciągłego obwodu Międzyodrza, ale jest w wielu miejscach poprzerywana. Otulina w żadnym miejscu nie wchodzi na tereny, gdzie prowadzona jest jakakolwiek działalność ludzka – poza samym Międzyodrzem” – poinformowało ministerstwo w OSR.
Według wcześniejszych zapowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska park miał powstać jeszcze w tym roku. Pod koniec maja zgodzili się na to radni Województwa Zachodniopomorskiego.
Wiceminister klimatu Mikołaj Dorożała już w lutym ubiegłego roku w rozmowie z PAP zapowiadał utworzenie nowego parku narodowego. Zauważył wówczas, iż byłby to pierwszy park od ok. 20 lat, gdyż ostatni, czyli Park Narodowy „Ujście Warty” założono w 2001 r. Natomiast w lipcu 2024 r. wiceminister informował, iż założenia ustawy o powołaniu parku zostaną przygotowane do końca tamtego roku.
Zgodnie z przepisami park narodowy w Polsce tworzony jest w drodze ustawy, a rozporządzeniem Rada Ministrów określa jego granice. Utworzenie lub zmiana granic parku wymaga zgody adekwatnych organów samorządu terytorialnego.
W Polsce funkcjonują w tej chwili 23 parki narodowe, które zajmują ok. 1 proc. powierzchni kraju. Pierwszym parkiem, który został utworzony w naszym kraju był Pieniński Park Narodowy. Największym parkiem jest natomiast Biebrzański Park Narodowy.
jls/malk/PAP
