Koszt kapitału w energetyce 2025: rosnąca niepewność i wyzwania dla inwestycji

Koszt kapitału w energetyce: aktualne trendy i znaczenie dla inwestycji

Według najnowszego komentarza Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), globalne inwestycje energetyczne osiągnęły w 2024 roku ponad 3 biliony dolarów. Jednak tylko około 25% tej kwoty trafiło do rynków wschodzących i rozwijających się (EMDE) poza Chinami, co oznacza spadek w ujęciu realnym w ciągu ostatniej dekady. Jednym z głównych czynników hamujących inwestycje pozostaje wysoki koszt kapitału, który jest szczególnie dotkliwy dla projektów czystej energii wymagających dużych nakładów początkowych.

Obserwatorium Kosztu Kapitału IEA: najważniejsze wnioski z 2024 roku

IEA już po raz trzeci zaktualizowała swoje Obserwatorium Kosztu Kapitału. Zakres badania został rozszerzony zarówno pod względem technologii, jak i regionów, obejmując firmy, które sfinansowały lub rozwinęły ponad 1700 projektów. Po raz pierwszy uwzględniono projekty hydroenergetyczne oraz poszerzono analizę o Azję Południowo-Wschodnią, która w nadchodzącej dekadzie odpowie za 25% wzrostu globalnego zapotrzebowania na energię.

Wyniki wskazują, iż koszt kapitału dla projektów OZE i magazynów energii w EMDE jest co najmniej dwukrotnie wyższy niż w gospodarkach rozwiniętych. W większości rynków obserwuje się wzrost kosztu kapitału względem 2023 roku, choć widoczne są znaczne różnice w zależności od kraju i technologii.

Koszt kapitału a magazyny energii i fotowoltaika

Dane z Obserwatorium pokazują, iż średni ważony koszt kapitału dla dużych magazynów energii jest zbliżony do kosztu kapitału projektów fotowoltaicznych. Coraz częściej magazyny energii są integrowane z instalacjami OZE, co pozwala na dostarczanie energii w szczycie i świadczenie usług bilansujących dla sieci.

Najważniejsze ryzyka inwestycyjne na rynkach wschodzących

Inwestorzy i instytucje finansowe wskazują trzy główne kategorie ryzyk: regulacyjne, polityczne oraz związane z wiarygodnością odbiorców energii. W większości analizowanych rynków ryzyko regulacyjne uznano za najważniejsze, podkreślając konieczność reform w celu budowania zaufania inwestorów.

• Ryzyka walutowe – często pomijane, ale istotne, zwłaszcza w krajach z niedorozwiniętymi systemami finansowymi, gdzie finansowanie pochodzi z zagranicy.
• Ryzyka polityczne – największe znaczenie mają w Azji Południowo-Wschodniej, natomiast w Indiach i Brazylii schodzą na dalszy plan dzięki stabilnej polityce wsparcia OZE.
• Ryzyka związane z transmisją i pozwoleniami – wskazywane jako najważniejsze bariery przez deweloperów i inwestorów.

Perspektywy na 2025 rok: niepewność i potrzeba reform

Choć globalne stopy procentowe zaczynają spadać, koszt kapitału dla projektów energetycznych w EMDE pozostaje wysoki. Około 25% respondentów badania IEA spodziewa się spadku kosztu kapitału w 2025 roku, podczas gdy ponad połowa przewiduje jego wzrost z powodu globalnej niepewności gospodarczej i utrzymujących się wysokich stóp procentowych w USA.

Rola polityki i wsparcia międzynarodowego

IEA podkreśla, iż redukcja kosztu kapitału wymaga aktywnej roli rządów – zarówno poprzez reformy regulacyjne, jak i mechanizmy gwarancyjne czy wsparcie z instytucji finansów rozwojowych. Jednak ograniczenia budżetowe i cięcia wsparcia ze strony głównych donorów utrudniają skalowanie tych działań.

Obniżenie kosztu kapitału w krajach rozwijających się jest najważniejsze dla przyspieszenia inwestycji w niskoemisyjną energetykę.

IEA i G20: wspólna mapa drogowa dla inwestycji w czystą energię

W 2024 roku IEA przedstawiła rekomendacje dotyczące redukcji kosztu kapitału na forum G20 pod przewodnictwem Brazylii. Przygotowana mapa drogowa koncentruje się na rozwiązaniach de-riskingowych i innowacyjnych sposobach mobilizacji prywatnego kapitału na korzystnych warunkach.

Obserwatorium Kosztu Kapitału: transparentność i zaufanie

Celem Obserwatorium IEA jest zwiększenie przejrzystości kosztów finansowania w sektorze energetycznym oraz budowanie zaufania inwestorów, zwłaszcza w krajach rozwijających się, gdzie dostęp do aktualnych danych jest ograniczony.

• Globalny popyt na węgiel blisko szczytu – IEA przewiduje stagnację w 2025 i 2026 roku
• LNG emituje o 25% mniej niż węgiel. IEA wskazuje, jak ograniczyć emisje jeszcze bardziej
• 177 mld USD na energetykę. IEA o kredytach eksportowych

Źródło: IEA