Mężczyźni, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci, już niedługo będą mogli otrzymywać tzw. matczyną emeryturę. Rząd planuje zmianę przepisów, które dotychczas niemal całkowicie wykluczały ojców z tego świadczenia. Nowe zasady mają zakończyć nierówności i dać mężczyznom równe prawa w dostępie do programu „Mama 4+”.

Fot. Shutterstock
Emerytura matczyna dla mężczyzn. Rząd szykuje zmiany w świadczeniu „Mama 4+”
Mężczyźni, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci, już niedługo będą mogli korzystać z prawa do tzw. matczynej emerytury. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada korektę przepisów, które dziś w praktyce dyskryminują ojców. Zmiana ma znieść nierówności i ułatwić dostęp do świadczenia również mężczyznom, którzy poświęcili życie wychowaniu dzieci.
Świadczenie dla kobiet i wyjątki dla mężczyzn
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające, znane jako „Mama 4+”, od 2019 roku trafia przede wszystkim do kobiet. Aby je otrzymać, matka musi mieć ukończone 60 lat, wychować co najmniej czworo dzieci i nie posiadać innych źródeł dochodu.
Mężczyźni również mogą się o nie ubiegać, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach – najczęściej po śmierci matki, jej porzuceniu dzieci lub długotrwałym zaprzestaniu ich wychowywania. Efekt? Z ponad 100 tys. złożonych dotąd wniosków, jedynie 667 pochodziło od ojców.
Wiceminister rodziny Sebastian Gajewski podkreśla, iż taki system jest niezgodny z konstytucją i prowadzi do nierówności. – Konstrukcja przesłanek stawia mężczyzn w gorszej pozycji. Rzecznik praw obywatelskich wielokrotnie zwracał na to uwagę – mówi cytowany przez „Rzeczpospolitą”.
Kto będzie miał prawo do świadczenia?
Po zmianach, które szykuje resort, ojcowie mają uzyskać pełne prawo do „matczynej emerytury” pod warunkiem, iż spełnią kryteria analogiczne do kobiet: ukończą 65 lat, wychowają co najmniej czworo dzieci i nie będą posiadać dochodów zapewniających utrzymanie.
Do wychowanych dzieci wlicza się zarówno własne, dzieci współmałżonka, adoptowane, jak i te przyjęte w ramach rodziny zastępczej (z wyłączeniem zawodowej).
Ile wynosi emerytura matczyna?
Świadczenie jest równe najniższej emeryturze krajowej i podlega corocznej waloryzacji. Od 1 marca 2025 roku kwota „Mama 4+” wynosi 1878,91 zł brutto. Oznacza to, iż zarówno matki, jak i ojcowie, którzy po zmianach uzyskają do niego prawo, mogą liczyć na stabilne, gwarantowane wsparcie od państwa.
Projekt zmian znajduje się w resorcie rodziny i w najbliższych miesiącach ma trafić do konsultacji. To pierwszy krok w stronę uznania, iż wychowanie dzieci – niezależnie od płci rodzica – powinno być traktowane na równi i doceniane przez państwo.