6 godzin temu
Transformacja energetyczna musi przebiegać sprawiedliwie, a drogą do tego jest Biała Księga Transformacji. Projekt dokumentu to efekt współpracy Ministerstwa Przemysłu i Banku Światowego. Jego założenia przedstawiono podczas konferencji zorganizowanej w ramach XVII Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
Biała Księga Transformacji to propozycja, którą zainicjowała Joanna Pauly, Przewodnicząca Zespołu ds. Przygotowania Białej Księgi Transformacji. Dokument zawiera strategię, która ma być odpowiedzią na najważniejsze wyzwania społeczne, gospodarcze i środowiskowe na poziomie lokalnym i ogólnokrajowym.
Wyjście naprzeciw głównym wyzwaniom
Regiony pogórnicze są w Polsce narażone na szczególnie dotkliwe odczucie skutków transformacji energetycznej. Obok Górnego Śląska, wyzwania dotyczą też Bełchatowa, Turowa i Lubelszczyzny. Aby proces przebiegał łagodnie, należy z wyprzedzeniem przygotować się na wydatki i społeczne problemy, minimalizując ryzyko ich wystąpienia.
8. Kongres Biometanu
Dla Polski przykładem źle przeprowadzonego procesu likwidacji przemysłu węglowego pozostaje Wałbrzych, gdzie zamknięcie kopalń pociągnęło za sobą likwidację wielu innych przedsiębiorstw oraz przyczyniło się do znacznego wzrostu bezrobocia w tym regionie. Lekcje z tamtego okresu stały się ważnym elementem budowania nowej strategii zmian.
– Transformacja jest bardzo istotnym elementem naszego życia tutaj na Śląsku i w innych regionach pogórniczych. Każda zmiana jest trudna, dlatego transformację musimy przeprowadzić tak, żeby była najmniej kosztowna dla społeczeństwa. Transformacja to nie może być brutalne, nagłe cięcie. Wszyscy pamiętamy przykład Wałbrzycha. Wałbrzych to jest region, który po 30 latach nie do końca podźwignął się po brutalnym cięciu działalności górniczej. Ten region został praktycznie bez wsparcia. Rząd premiera Tuska deklaruje, iż teraz tak nie będzie – powiedziała Marzena Czarnecka, minister przemysłu.
Istotnym budulcem całej strategii jest także koncepcja tego, iż transformacja nie może być postrzegana jako koszt, ale jako inwestycja o wysokim potencjale zwrotu.
– Rozmawiamy dziś o bezpieczeństwie, sposobach i kosztach transformacji – kosztach społecznych, kosztach energetycznych. Ale chciałabym zaproponować inną perspektywę – perspektywę inwestycji. Teza, którą stawiam, brzmi: jeżeli dobrze zagramy, transformacja może spłacić się sama. I nie mówię tu o sytuacji idealnej. Mówię o dobrze zaprojektowanym systemie, w którym pieniądze zainwestowane w sprawiedliwą transformację wracają do gospodarki, regionów, budżetu państwa z nawiązką. Transformacja nie jest tylko dla tych, którzy tu zostaną po zamknięciu kopalń, ale dla wszystkich – wyjaśniła Joanna Pauly.
Biała Księga Transformacji
Prace nad Białą Księga Transformacji realizowane są od lutego. W tworzeniu strategii wzięli udział eksperci z Banku Światowego, polskie środowisko akademickie oraz interesariuszy i strona społeczna. Za przykład użyto też doświadczeń innych państw.
Czytaj też: To bardzo dobry czas dla biogazu i biometanu
Proces przeprowadzania sprawiedliwej transformacji ma być oparty na czterech filarach:
- Zagospodarowanie regionów progórniczych – mają być one przekształcone w sposób zrównoważony, uwzględniając przy tym lokalne zasoby, potencjał infrastrukturalny oraz oczekiwania społeczne.
- Edukacja i kompetencje – strategia zakłada rozwój kapitału ludzkiego. Ma się to odbywać poprzez programy przekwalifikowania oraz wspieranie zawodów przyszłości.
- Człowiek w centrum transformacji – ta koncepcja zakłada, iż najważniejszym zasobem transformacji są ludzie. Dlatego rozwiązania zawarte w dokumencie mają kreować nowe ścieżki zawodowe i zachęcać do pozostania w regionie.
- Zarządzanie transformacją – zakłada hybrydową strukturę odpowiedzialności, gdzie kompetencje administracji centralnej, samorządów i sektora prywatnego są ze sobą połączone. Centralną rolę ma odgrywać Ministerstwo Przemysłu.
W projekcie resortu przemysłu pojawiają się także deklaracje co do trzech wymiarów, przez których pryzmat rozpatrywane są założenia Białej Księgi:
- Wymiar regionalny – uwzględnia specyfikacje danego obszaru, zachęcając do pozostawania mieszkańców na tym terenie.
- Wymiar sektorowy – zakłada analizę wpływu transformacji na ludzi i gospodarkę. Jednocześnie ma kreować wspierające ramy instytucjonalne i zaangażowanie wszystkich stron.
- Wymiar procesowy – wskazuje na trzy etapy transformacji: ustalenie jej ram, realizację kluczowych programów i inwestycji oraz zwiększanie ich skali.
Pełen tekst Białej Księgi Transformacji ma zostać opublikowany i poddany konsultacjom społecznym do końca czerwca br.
Źródło i zdjęcie: gov.pl
