Jak mówi prezydent Donald Trump , niespotykane dotąd rzeczy dzieją się z zadziwiającą regularnością. Stany Zjednoczone zamierzają zbudować nowy system obrony przeciwrakietowej, „jakiego nikt wcześniej nie widział”. Jego agresywne wykorzystanie wojska w Waszyngtonie doprowadziło do zmniejszenia przestępczości do „liczby, jakiej tu nigdy nie widzieliśmy”. A jeżeli chodzi o wzrost gospodarczy pod jego przywództwem, „nigdy czegoś takiego nie widzieliśmy”.
To ulubiona forma przesady prezydenta , niezależnie od tego, czy mówi o czymś, co lubi, czy nie. Nic nigdy nie staje się odrobinę lepsze ani odrobinę gorsze – zawsze jest tak dobrze albo tak źle, iż nigdy wcześniej nie zostało to odnotowane w annałach historii ludzkości. Fraza, której Donald Trump używa coraz częściej, to nie tylko retoryczny podpis. To także odzwierciedlenie tego, jak Trump postrzega świat i podchodzi do prezydentury. Niemal wszystko jest czarno-białe – on sam jest bohaterem, a jego przeciwnicy polityczni czarnymi charakterami. Jego sukcesy są w jego oczach legendarne, a problemy kraju to palące kryzysy, które wymagają od niego umocnienia władzy i podjęcia radykalnych działań.
„Sposób, w jaki mówi, przekłada się na sposób, w jaki rządzi” – powiedział Brian Ott, profesor komunikacji na Uniwersytecie Stanowym Missouri, który zajmuje się retoryką polityczną. „W przypadku skrajnych reakcji wszystko wymaga skrajnego kontekstu”. Liz Huston, rzeczniczka Białego Domu, powiedziała: „Powtarzanie jest kluczem do dobrego przekazu, a prezydent Trump jest najlepszym mówcą w historii amerykańskiej polityki”.
Wielkość Trumpa rośnie wraz z jego władzą
Nie będzie przesadą stwierdzenie, iż Trump posługuje się swoim firmowym hasłem na skalę niespotykaną dotąd w jego karierze politycznej. I robi to w czasie, gdy jest mniej powściągliwy – ze względu na Kongres, Sąd Najwyższy, członków własnej administracji i własne wahanie – niż w swojej pierwszej kadencji.
Według Roll Call Factba.se, bazy danych prezydenckich wypowiedzi, Trump użył w tym roku tej czy innej wersji tego sformułowania 194 razy. (I nie licząc czwartku, kiedy Trump powiedział, iż „nigdy nie było niczego podobnego” do postępu technologicznego za jego kadencji, ani piątku, kiedy chwalił się inwestycjami gospodarczymi, mówiąc, iż „nikt nigdy nie widział takich liczb”).
Wynik ten jest niższy od częstotliwości używania tego zwrotu przez Trumpa w ciągu jego dwóch ostatnich kampanii, kiedy to na jego wiecach politycznych typowe były górnolotne oświadczenia, ale znacznie przewyższa wyniki z każdego poprzedniego roku jego urzędowania. W 2019 r. odnotowano zaledwie 90 przypadków, w 2018 r. 77, a w 2017 r. 48.
Factba.se wykorzystała sztuczną inteligencję i inne metody do identyfikacji wersji frazy w nagraniach publicznych wypowiedzi Trumpa. Bill Frischling, który nadzoruje bazę danych, powiedział, iż sposób jej użycia wydaje się być swego rodzaju tikiem werbalnym, ponieważ rzadko pojawia się w postach w mediach społecznościowych na przestrzeni lat. Fraza ta nie pojawia się również w tekstach przygotowanych przemówień od czasu objęcia urzędu przez Trumpa w styczniu. (Biały Dom opublikował ich w tej kadencji prawie dwadzieścia).
Hiperbola Trumpa nie zawsze jest poparta faktami
Luźny stosunek Trumpa do faktów jest dobrze udokumentowany, począwszy od jego bestsellerowej książki „Sztuka zawierania transakcji” z 1987 r. „Ludzie chcą wierzyć, iż coś jest największe, najwspanialsze i najbardziej spektakularne” – czytamy w książce. „Nazywam to prawdziwą hiperbolą. To niewinna forma przesady – i bardzo skuteczna forma promocji”.
Tony Schwartz, ghostwriter piszący dla Trumpa, powiedział, iż to on wymyślił określenie „prawdziwa przesada”, ale przyszłemu prezydentowi się ono podobało. Ta rutyna była w pełni widoczna w ubiegłym roku, gdy Trump przemawiał na Konwencji Narodowej Partii Republikańskiej. Obiecał „poprowadzić Amerykę ku nowym szczytom wielkości, jakich świat nigdy wcześniej nie widział” i powiedział, iż dług publiczny spadnie „w liczbach, jakich nikt nigdy nie widział”. Następnie wyładował swój gniew na Demokratach.
Rosnąca inflacja? „Nigdy czegoś takiego nie widzieli”. Nielegalna imigracja ? „Nikt nigdy czegoś takiego nie widział”. (Inflacja była wyższa już wcześniej , szczególnie w latach 70. i na początku lat 80., ale za prezydentury Joe Bidena liczba przekroczeń granic biła rekordy .)
Teraz to zdanie jest stałym elementem wydarzeń Trumpa, w tym jego niedawnego spotkania z nowym prezydentem Polski. Czasami jego twierdzenia są trafne, a czasami nie. Odnosząc się do wojny między Rosją a Ukrainą , Trump stwierdził, iż „rosyjscy żołnierze tracą liczbę żołnierzy, jakiej nie widziano od czasów II wojny światowej”. (W istocie, jest to najbardziej śmiercionośny konflikt w Europie w tamtym okresie).
Powiedział, iż „przestępczość jest tam na poziomie, jakiego nikt nigdy wcześniej nie widział w Baltimore”, co stanowiło pretekst do potencjalnego wysłania Gwardii Narodowej pomimo lokalnych protestów. (Miasto od dawna walczy z przestępczością, ale w ostatnich latach przemoc spada). Trump stwierdził, iż jego ustawa podatkowa pomoże klasie średniej i iż „pierwszy raz widzą coś takiego”. ( Według bezstronnego Biura Budżetowego Kongresu największe korzyści odniosą ludzie zamożni.)
Fraza ta rozprzestrzenia się w administracji
Najważniejsi doradcy Trumpa naśladują jego język, podobnie jak wielu z nich zrobiło to podczas trwającego trzy godziny posiedzenia gabinetu w zeszłym tygodniu. Steve Witkoff, wysłannik dyplomatyczny, powiedział prezydentowi, iż ludzie na całym świecie „nigdy tak naprawdę nie widzieli, żeby świat zmienił się w ten sposób” w wyniku jego negocjacji pokojowych. Sekretarz stanu Marco Rubio pochwalił działania Trumpa dotyczące kontroli migracji, mówiąc, iż „otrzymują współpracę od krajów, jakiej nigdy wcześniej nie widzieliśmy”. Czasami Trump lubi wręcz wkładać to określenie w usta innych osób.
W wywiadzie udzielonym 15 sierpnia Seanowi Hannity’emu z Fox News Trump stwierdził, iż prezydent Rosji Władimir Putin był pod wrażeniem jego przywództwa. „Władimir powiedział przed chwilą: »Nigdy nie widziałem, żeby ktoś zrobił tak wiele w tak krótkim czasie«” – powiedział Trump.